YURT DIŞI HİZMET BORÇLANMASI             YURT DIŞI BORÇLANMA SORU CEVAP              YURT DIŞI SÖZLEŞME SORU CEVAP      

  • 1- YURTDIŞINDA GEÇEN SÜRELERİN BORÇLANDIRILMASINA AİT MEVZUATI DÜZENLEYEN KAYNAKLAR HANGİLERİDİR?

    - 8.5.1985 tarihli ve 3201 sayılı “Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun”, 22.05.1985 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanarak aynı tarih itibari ile yürürlüğe girmiştir.
    Kanunla, Türk vatandaşlarının yurt dışında geçen sürelerinin borçlanma yoluyla sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
    8.5.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5754 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” un 79 uncu maddesi ile 3201 sayılı Kanunda yapılan düzenlemeye göre;

    -Borçlanma için başvurulacak kuruluşlar,
    -Borçlanma miktarının tespiti,
    -Borcun ödeme süresi,
    -Borçlandırılan sürelerin değerlendirilmesinde,
    Önemli değişikliklere gidilmiştir.
    Ayrıca zorunlu göçe tabi tutulması nedeniyle Türk vatandaşlığına alınan soydaşlarımıza da borçlanma imkânından yararlanma hakkı verilmiştir.
    06.11.2008 tarihli ve 27046 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” ve SGK’nın “Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis İşlemleri” konulu 8.6.2011 tarihli ve 20011/48 sayılı Genelge’ si ile uygulamaya yönelik usul ve esaslar belirlenmiştir.

  • 2- YURTDIŞINDA GEÇEN SÜRELER HANGİ ŞARTLARLA BORÇLANDIRILIR? YURDA KESİN DÖNÜŞ ŞARTI ARANMAKTA MIDIR?

    Yurtdışında geçen sürelerin borçlandırılmasında, başvuru sahibinin aşağıda şartları yerine getirmesi zorunludur:

    -Türk vatandaşı olmak,
    -Belirli nitelikte yurtdışında geçen süreleri bulunmak,
    -Yurtdışındaki süreleri belgelendirmek,
    -Yazılı istekte,
    Bulunmaktır.
    Borçlanmak için ayrıca yurda kesin dönüş şartı aranmaz. Bu nedenle, yurtdışında iken borçlanma başvurusunda bulunanlar da, yukarıda belirtilen şartlarla borçlanma hakkından yararlanabilirler.

  • 3- SÜRELERİNİN BORÇLANDIRILMASINDA ARANAN “TÜRK VATANDAŞI OLMAK” ŞARTI NE ANLAMA GELİR?

    - Yurtdışı hizmet borçlanmalarında, “Türk vatandaşı olmak” şartı borçlanılması istenilen sürelerde Türk vatandaşı olmasıdır.
    Diğer bir anlatımla, Türk vatandaşlığında geçmeyen yurtdışı sigortalılık, işsizlik veya ev kadını olarak geçen süreler borçlandırılmayacağı gibi, Türk vatandaşı olmadığı tespit edilenlerin borçlanma talepleri reddedilir.
    Ölen sigortalının hak sahipleri tarafından yapılan borçlanma başvurularında hak sahibinin borçlanma talep tarihinde Türk vatandaşı olması yeterli olup, ayrıca borçlanılmak istenilen sigortalıya ait yurtdışı sürelerinde Türk vatandaşı olma şartı aranmaz. Ancak söz konusu sürelerde Türk vatandaşı olmayanların, bu sürelerinin hak sahiplerince borçlanmasına imkân bulunmamaktadır.

  • 4- ÇİFTE VATANDAŞLAR VE MAVİ KART SAHİPLERİ BORÇLANMA HAKKINDAN YARARLANABİLİRLER Mİ?

    “Çifte vatandaş” olarak bilinen ve Türk vatandaşlığı ile birlikte başka bir ülke vatandaşı olanlar, Türk vatandaşlığı devam ettiği sürece borçlanma hakkından yararlanabilirler.

    5901 sayılı “Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28 inci maddesi ile doğumla Türk vatandaşı olup da sonradan vatandaşlıktan çıkma izni almak suretiyle yabancı bir ülke vatandaşlığını kazanmış olanlara, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakların kullanımında, ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla Türk vatandaşlarına tanınan haklar aynen tanınmıştır. Bu düzenlemeye göre, Türk vatandaşlığından çıkmadan önce kazanılmış sosyal güvenlik hakları, ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla aynen Türk vatandaşlarına tanınan haklar gibi kullanılabilirler.

    Bu nedenle, kamuoyunda önceden pembe, daha sonra “mavi kart sahibi” olarak bilinen doğumla Türk vatandaşlığını kazanmış olup da sonradan vatandaşlıktan çıkma izni almak suretiyle yabancı bir ülke vatandaşlığını kazananların, Türk vatandaşlığında geçen çalışma sürelerine ait borçlanma talepleri kabul edilir.

  • 5- YURTDIŞINDA GEÇEN HANGİ NİTELİKTEKİ SÜRELER BORÇLANMA KAPSAMINDADIR?

    3201 sayılı Kanuna göre borçlanma kapsamındaki süreler;

    -Yurtdışında geçen sigortalılık süreleri,

    -Sigortalılık süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri,(Toplam 3 yıl)

    -Ev kadını olarak geçen sürelerdir.

  • 6- YURTDIŞI BORRÇLANMA KAPSAMINDAKİ “SİGORTALILIK SÜRESİ” DEYİMİ HANGİ ANLAMDA KULLANILMAKTADIR?

    Sigortalılık süresi deyiminden, borçlanma kapsamındaki sürenin bulunduğu ülke mevzuatına göre ikamet süreleri hariç, çalışılmış ya da çalışılmış süre olarak kabul edilen süreler anlaşılır. Çalışılmış olarak kabul edilen süreler, ilgili ülke mevzuatına göre fiilen çalışılmadığı halde çalışmaya eşdeğer süre olarak kabul edilip, hizmet cetvellerinde eşdeğer süre olarak gösterilen, aylığa hak kazanmada ve aylık hesabında değerlendirilen sürelerdir.

    Ancak, çalışılmış veya eşdeğer süre olarak kabul edilen ikamet sürelerinin çalışılmış süre olarak değerlendirilmesine imkân bulunmadığından, borçlandırılması da mümkün değildir.

    Bu durumda, borçlanmaya esas hizmet cetvellerinde yer alan;

    -Çalışma sürelerinin (mecburi prim ödeme süreleri, kendi nam ve hesabına çalışmalardan dolayı zorunlu ve isteğe bağlı prim süreleri, sigortadan muaf cüzi çalışma gibi),

    -Çalışma sürelerine eşdeğer sürelerin (isteğe bağlı prim ödeme süreleri, çocuk yetiştirme süreleri, işsizlik ödeneği süreleri, hastalık ödeneği süreleri, bakım süreleri, borçlanma yoluyla ödenen primlere ait süreler gibi), Tamamı, başvuru sahibinin kısmi borçlanma hakkı saklı kalmak kaydıyla borçlanma kapsamında değerlendirilir.

  • 7- YURTDIŞI BORÇLANMA KAPSAMINDAKİ “İŞSİZLİK SÜRESİ” DEYİMİ HANGİ ANLAMDA KULLANILMAKTADIR?

    İşsizlik süresi ibaresi, ilgili ülke mevzuatına göre çalışma süreleri ile bu çalışma sürelerine eş değer süreler haricinde o ülkede çalışılmadan geçen süreyi ifade eder.

    Ancak, 3201 sayılı Kanuna göre işsizlik sürelerinin tamamının borçlanma kapsamında değerlendirilmesine imkân bulunmadığından, sigortalılık süreleri arasında veya sonunda her birinde olmak kaydıyla bir yıla kadar olan Almanya’da geçen işsizlik süreleri borçlandırılır.

    İkamet süreleri ve boşta geçen süreler de bu kapsamda değerlendirilir.

  • 8- YURTDIŞI BORRÇLANMA KAPSAMINDAKİ “EV KADINI OLARAK GEÇEN SÜRE” DEYİMİ HANGİ ANLAMDA KULLANILMAKTADIR?

    Yurtdışında ev kadını olarak geçen süreler, medeni durumlarına bakılmaksızın kadınların sigortalılık süreleri haricinde yurtdışında bulundukları süreleri ifade eder.

    Bu süreler işsizlik süresi veya boşta geçen süreler kapsamında değerlendirilmez. Borçlanma talebinde bulunanlar, yabancı bir ülkede ev kadını olarak geçen sürelerinin diledikleri kadarını borçlanabilirler.

    Yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerin pasaport fotokopisi veya emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış çizelgesi ile borçlanılması halinde, sadece yurtdışında bulunulan süreler borçlandırılır. Pasaport fotokopisi veya yurda giriş-çıkış çizelgesinden ülkemizde bulunulduğu tespit edilen süreler hiçbir şekilde borçlandırılmaz.

  • 9- TÜRKİYE İLE SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİ BULUNMAYAN ÜLKELERDE GEÇEN SÜRELER BORÇLANDIRIL MI?

    3201 sayılı Kanunda, yurtdışında geçen sigortalılık, işsizlik ve ev kadını sürelerinin borçlanma yoluyla sosyal güvenlikte değerlendirilebilmesinde, ülkeler itibariyle bir sınırlama getirilmemiştir. Bu nedenle, Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanıp imzalanmadığına bakılmaksızın yabancı ülke veya ülkelerde borçlanma kapsamına giren nitelikte geçen süreleri bulunanlar, 3201 sayılı Kanunda yazılı şartlarla bu süreleri borçlanma hakkına sahiptirler.

    Ayrıca, 5754 sayılı Kanunla 3201 sayılı Kanuna eklenen geçici 6 ncı madde ile Bulgaristan’dan 1.1.1989 – 8.5.2008 tarihleri arasında zorunlu göçe tabi tutularak ülkemize gelen soydaşlarımıza bu ülkede geçen çalışma sürelerinde Türk vatandaşı olma şartı aranmaksızın borçlanma hakkı tanınmıştır. Buna göre, bu kimselerin borçlanma talep tarihinde Türk vatandaşı olmaları yeterli sayılmış, borçlanma isteğinde bulunulan sürede vatandaşlık şartı aranmamıştır.

  • 10- BORÇLANMA KAPSAMINDA OLMAYAN YURTDIŞI SÜRELERİ HANGİLERİDİR?

    Aşağıda sayılan süreler, borçlanma kapsamında değerlendirilmez:

    1) 18 yaşın doldurulmasından önce yurtdışında geçen sigortalılık, işsizlik ve ev kadınlığı süreleri.
    2) Türk vatandaşlığının kaybedilmesinden sonra yurtdışında geçen sigortalılık, işsizlik ve ev kadınlığı süreleri.
    3) İkili sosyal güvenlik sözleşmelerine göre kendilerine kısmi aylık bağlanmış olanların yurtdışında geçen sigortalılık süreleri arasında ve bu sürelerin bitim tarihinden sonraki işsizlik süreleri ve ev kadını olarak geçen süreler.
    4) Türkiye’de malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları kapsamında geçen ve aşağıda sayılan yurtdışı sürelerinden:
    a) Libya’da iş üstlenen Türk işverenlerince çalıştırılan Türk işçilerinin, bu ülkede 1.9.1985 tarihinden sonra geçen çalışma süreleri,
    b) Almanya’da istisna akdi kapsamında iş üstlenen Türk işverenlerince çalıştırılan Türk işçilerinin bu ülkedeki çalışma süreleri,
    c) 5510 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ile ülkemiz ile imzalanan ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri ve Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi hükümlerine göre yurtdışında geçici görevli olarak bulunmaları nedeniyle 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılanların geçici görevli bulundukları yurtdışı çalışma süreleri.

  • 11- BORÇLANMA KAPSAMINDAKİ YURTDIŞI SÜRELERİN YURTİÇİ HİZMET SÜRELERİ İLE ÇAKIŞMASI HALİNDE HANGİ SÜRELER GEÇERLİ SAYILIR?

    3201 sayılı Kanuna göre borçlanma kapsamında yurtdışında geçen sürelerin ülkemizdeki prim ödeme süreleri ile iç içe geçmesi halinde, hangisinin geçerli sayılacağının belirlenmesinde aşağıda belirtilen kurallar uygulanır:

    -Yurtdışındaki çalışma sürelerinin ülkemizdeki prim ödeme süreleri ile çakışması halinde, ülkemizdeki prim ödeme süreleri iptal edilir, yurtdışı çalışma süreleri talep halinde borçlandırılır.
    -Yurtdışında işsizlik ile ev kadınlığında geçen süreler ile çakışan ülkemizdeki prim ödeme sürelerinin mevzuatımıza göre geçerli hizmet olarak kabul edilmesi halinde, bu sürelerle çakışan yurtdışı süreleri borçlandırılır. Ancak, ülkemizdeki hizmetlerin geçersiz kabul edilmesi halinde yurtdışı sürelerinin borçlandırılmasına imkân bulunmamaktadır.

    -Yurtdışındaki çalışma süreleri ile ülkemizdeki isteğe bağlı sigortaya prim ödenen sürelerin çakışması halinde, isteğe bağlı sigortalılık süreleri iptal edilir, yurtdışındaki çalışma süreleri talep halinde borçlandırılır.

    -Yurtdışındaki ev kadınlığı süreleri ile ülkemizdeki isteğe bağlı sigortaya tabi sürelerin çakışması halinde, isteğe bağlı sigorta geçerli kabul edilir, bu sürelerdeki yurtdışında geçen ev kadınlığı süreleri borçlandırılmaz.


  • 12- YURTDIŞI BORÇLANMA TALEPLERİNDE BELGELENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ NASIL YERİNE GETİRİLİR?

    Yurtdışı borçlanmalarda belgelendirme şartına ilişkin yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlayan belgeler; sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilen veya akdedilmeyen ülkelere ve ülke ayrımı yapılmadan ev kadını olarak geçen sürelere ilişkin olmak üzere farklılık göstermektedir.

    Buna göre, borçlanma başvurusunda bulunacaklar, yurtdışında geçen ve borçlanmaya esas olacak sürelerine ait durumlarına uygun olan belgelerin asıllarını SGK’ ya ibraz etmekle, belgelendirme mecburiyetlerini yerine getirmiş olurlar. Borçlanma işleminin zamanında sonuçlandırılması, yetkili makamlarca eksiksiz ve usulüne göre düzenlenmiş belgelerin SGK’ ya ibraz edilmesine bağlıdır.

    İbraz edilen belgelerin gerçek olmadığına ilişkin örneklerle karşılaşıldığından, belgelerin geçerliliği konusunda tereddüde düşülmesi halinde, SGK’ca gerekli inceleme yapılabilmektedir.

    Gerektiğinde belgelendirme için ilgili ülke sigorta kurumları aracılığıyla idari yardımlaşma kapsamında hizmet tespiti talebinde bulunulduğu gibi, ilgili ülkedeki Türk temsilciliklerine belgelerin teyidi hususunda bilgiye başvurulabilmektedir.

    Borçlanılmak istenen sürelerde veya yazılı başvuru tarihinde ilgilinin Türk vatandaşı olup olmadığı, SGK’ca İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün Kimlik Paylaşım Sistemi kullanılarak bilgisayardan alınan Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği çıktısı ile tespit edilir. Bu nedenle borçlanma başvurularında, bunun için ayrıca herhangi bir belge verilmez.

  • 13- SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİ İMZALANAN ÜLKELERDE GEÇEN SÜRELERİN BORÇLANILMASINDA HANGİ BELGELER GEREKİR?

    Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülkelerde geçen sigortalılık veya işsizlik sürelerinin borçlanılabilmesi için, başvuru sahibinin durumuna uygun olan aşağıda sayılan belgelerden birini Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi ekinde SGK’ya vermesi gerekir:

    1-Çalışılan ülkede bağlı bulunulan sigorta kurumlarından alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartı.
    2–Çalışılan iş yerlerinin resmi kuruluşlara ait olması veya resmi kuruluşlarca ya da kamu kurumu olarak kabul edilen kuruluşlarca düzenlenmesi halinde, ayrıca tasdiki yaptırılmadan;
    a) Çalışılan ülkede işyerinin ait olduğu belediyelerce düzenlenmiş hizmet belgesi, vergi dairelerince çalışılan sürelere ilişkin düzenlenmiş belge.
    b) İş bulma kurumlarınca işsizlikte geçen sürelere ilişkin verilen belge.
    c) İlgili meslek kuruluşları veya birliklerince veya diğer resmi kuruluşlarca verilen hizmet belgesi.
    d) Yurtdışında kendi adına ve hesabına çalışanların bağlı oldukları vergi dairesi, ilgili meslek kuruluşu veya birliklerince verilen hizmet belgesi.
    3-Bulunulan ülkelerdeki Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgesi.

  • 14- SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİ İMZALANMAMIŞ ÜLKELERDE GEÇEN SÜRELERİN BORÇLANMASI HANGİ BELGELERLE YAPILIR?

    Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde geçen sigortalılık veya işsizlik sürelerinin borçlanılabilmesi için, başvuru sahibinin durumuna uygun olan aşağıda sayılan belgelerden birini Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi ekinde SGK’ ya vermesi gerekir:

    1-Bulunulan ülkelerdeki Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgesi.

    2-Yurtdışında çalıştıkları iş yerlerinden alacakları hizmet sürelerini gösterir bonservis ile birlikte pasaportlarında bulunan çalışma izinlerinin tercümesi.

    3-Gemi adamlarının çalıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları ülkelerde bulunan;

    a) Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerinden alacakları ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgesi.
    b) İş yerlerinden alacakları sigortalılık sürelerini gösterir bonservisleri ile gemilerde çalıştıklarını gösterir
    belgelerde kayıtlı bulunan çalışma izinlerinin tercümeleri ya da pasaportlarında çalışma süreleri ile örtüşen giriş – çıkış tarihlerini gösterir sayfaların örnekleri.

  • 15- EV KADINI OLARAK GEÇEN SÜRELERİN BORÇLANILMASINDA HANGİ BELGELERİN İBRAZİ GEREKİR?

    Yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanılabilmesi için, başvuru sahibinin durumuna uygun olan aşağıda sayılan belgelerden birini Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi ekinde SGK’ ya vermesi gerekir:

    -Yurtdışında oturulduğuna dair alınacak olan ikamet belgesi.

    -Yurtdışına çıkış ve yurda giriş tarihlerinin, fotoğraf ve künye bilgilerinin bulunduğu pasaport sayfalarının fotokopisi ya da emniyet müdürlüklerinden alacakları yurda giriş-çıkış çizelgesi.

    Borçlanma için ev kadınlarınca yurtdışında oturduklarına dair belgenin ibrazı halinde, bunun aşağıda belirtilen belgelerden biri ile de belgelenmesi zorunludur:

    -Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca veya yurtdışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesinden,

    -Çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlik veya ataşeliğinin bulunduğu Türk temsilciliklerince ikamet belgesine istinaden düzenlenecek belge.

  • 16- YURTDIŞI SÜRELERİNİN BORÇLANILMASINDA “YAZILI İSTEKTE BULUNMAK” ŞARTI NASIL YERİNE GETİRİLİR?

    Yurtdışında geçen sürelerinin borçlandırılmasına ilişkin yazılı talep Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesinin usulüne göre doldurulup imzalandıktan sonra doğrudan ya da yurtiçinden veya yurtdışından posta yolu ile SGK’nın ilgili birimine ulaştırılması ile yapılır.

    Yurtdışı hizmet borçlanması başvurularında borçlanmaya esas yurtdışı süreleri gösterir durumlarına uygun belgelerden birinin Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesine eklenmesi zorunludur.

    Borçlanma için belgelendirme ve tahakkuk eden borcun üç ay içinde ödenme mecburiyeti dikkate alındığında, SGK’nın yazılı bildirisine rağmen eksik bilgi, beyan ve belgelerini üç ay içinde ibraz etmeyenlerin borçlanma işlemleri askıya alınır. Borçlanmanın geçersiz olduğu başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir. Bu durumda borçlanma işlemi, yeni bir Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesine göre sonuçlandırılır. Söz konusu üç aylık sürenin belirlenmesinde ilgili yazının SGK’ dan çıkış tarihi esas alınmaktadır.

    Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesi dışında yurtdışı hizmet borçlanması isteğine dair yazılı bir dilekçe ile yapılan başvurular da geçerli sayılmaktadır. Ancak, dilekçede yer alan bilgiler, borçlanma işleminin sonuçlandırılmasında yeterli değil ise ilgiliden Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesinin temini yoluna gidilmektedir.

  • 17- YURTDIŞINDA GEÇEN SÜRELERİ BORÇLANMAK İÇİN HANGİ SOSYAL GÜVENLİK KURULUŞUNA BAŞVURMAK GEREKİR?

    Yurtdışında geçen süreleri borçlanmak için Türkiye’de son defa; -SGK’ ya tabi çalışması olanların, bu Kuruma,

    -506 sayılı Kanunun geçici 20’nci maddesine tabi sandıklardan birine tabi çalışması olanların ilgili sandığa, Başvurmaları gerekir.

    Türkiye’de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması bulunmayanların borçlanma işlemleri SGK tarafından sonuçlandırıldığından, bu durumdakilerin borçlanma talepleri de SGK’ ya yapılmalıdır.

  • 18- SOSYAL GÜVENLİK KURUMU YETKİSİ DÂHİLİNDEKİ BORÇLANMA BAŞVURULARI BU KURUMUN HANGİ BİRİMİNE YAPILIR?

    SGK’ca sonuçlandırılacak olan borçlanmaların Kurumun hangi birimine yapılması, son defa Türkiye’de geçen çalışmaların sigortalılık haline göre belirlenmektedir.

    Buna göre, Türkiye’de son defa;

    -İşçi (4/a) ve bağımsız çalışan (4/b) statüsünde çalışması bulunanlarla hiç çalışması bulunmayanların, ikametgâhlarının bulunduğu yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğüne / merkezine,

    -Devlet memuru (4/c) kapsamında çalışması bulunanların, SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yurtdışı Hizmetler Daire Başkanlığına,

    Yazılı olarak başvurmaları gerekir.

    Yurtdışında çalışmakta iken veya yurda kesin dönüş yaptıktan sonra ölenlerin yurtdışında geçen sigortalılık süreleri ile ev kadınlığında geçen sürelerin borçlandırılması için hak sahiplerince yapılacak başvurular da, ölenin Türkiye’deki sigortalılık statüsü dikkate alınarak, SGK’nın yukarıda belirtilen birimlerine yapılmalıdır.

  • 19- YURTDIŞINDA EV KADINI OLARAK GEÇEN SÜRELERİ BORÇLANMAK İÇİN NEREYE BAŞVURMAK GEREKİR?

    Bilindiği gibi, yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerin 3201 sayılı Kanuna göre borçlandırılmasına ilişkin başvurular, 4/b (eski Bağ-Kur’lu) statüsüne sonuçlandırılmaktaydı. Ancak, 8.5.2008 tarihinden geçerli olmak üzere ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanmasına ilişkin başvuruların, Türkiye’de çalışma varsa son defa çalışmanın geçtiği sosyal güvenlik kuruluşuna, yoksa SGK’ ya yapılması yönünde bir düzenlemeye gidildi.

    Buna göre, yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerini borçlanmak isteyenlerden Türkiye’de son defa 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine tabi sandıklardan birine tabi çalışması olanların ilgili sandığa, SGK’ ya tabi çalışması olanların ya da hiç çalışması bulunmayanların ise bu Kuruma başvurmaları gerekir.

  • 20- SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİNE GÖRE KISMİ AYLIK ALANLARIN BORÇLANMA BAŞVURULARI NEREYE YAPILIR?

    Sosyal güvenlik sözleşmeleri uygulanmak suretiyle kendilerine kısmi aylık bağlanmış olan sigortalı ve hak sahiplerince kısmi aylıklarının tam aylığa dönüştürülmesi için gerekli olan borçlanma işlemleri, aylık aldıkları sosyal güvenlik kuruluşunca sonuçlandırılmaktadır.

    Bu bağlamda, sosyal güvenlik sözleşmesi uygulanmak suretiyle bağlanan kısmı aylıkların tama yükseltilmesi için SGK’ ya yapılacak borçlanma başvuruları, sigortalılık statüsü ve sözleşmeler ve SGK birimleri arasındaki görev dağılımına göre farklılık gösterir.

    Yurtdışı borçlanma başvuru yer ve adresleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

    Kısmi Aylığın Statüsü Uygulanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Başvuru Adresi / Yeri

    Devlet Memuru (4/c) Tüm sosyal güvenlik sözleşmeleri SGK Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü Yurtdışı Hizmetler Daire Başkanlığı Mithat paşa Caddesi No: 7 Sıhhiye – ANKARA

    İşçi (4/a) Almanya dışındaki diğer ülke sözleşmeleri

    Türkiye -Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Tahsis dosyanın bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü / merkezi Bağımsız Çalışan (4/b) Tüm sosyal güvenlik sözleşmeleri

  • 21- YURTDIŞINDA GEÇEN SÜRELERİN TAMAMININ BORÇLANILMASI ZORUNLU MUDUR?

    Yurtdışında geçen sürelerden tamamının borçlanılmasında bir zorunluluk yoktur. Borçlanma kapsamındaki sürelerin tamamının borçlanma isteğinde bulunabileceği gibi, bir kısmını ya da aylık bağlamaya yetecek bölümü de borçlanabilir. Bu konudaki tercih, başvuru sırasında Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesinde buna ilişkin sorunun ilgili seçeneği işaretlenmek suretiyle yapılmalıdır.

    Ayrıca, kısmi borçlanmalarda borçlanılmayan süreler, yeni bir başvuru ile borçlanılabilir. Borçlanma başvuru tarihinden sonra yurtdışında geçen süreleri bulunanların da, bu süreleri borçlanma hakları vardır.

  • 22- BORÇLANMA MİKTARININ TESPİTİNE ESAS SÜRE NASIL BELİRLENİR?

    Borçlanma miktarının hesabına esas gün sayısı olarak, başvuru sahibince Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesinde borçlanmak istenilen süre belirtilmişse belirtilen süre esas alınır.

    Belirtilmemiş ise ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere borçlanmak istenilen gün sayısı esas borçlandırılır.

    Bu belirlemede yıl 360, ay 30 gün olarak kabul edilir.

  • 23- YURDIŞI BORÇLANMA MİKTARI NASIL HESAPLANIR?

    8.5.2008 tarihinden önce, borçlanılacak her bir gün için 3,5 dolar üzerinden tahakkuk ettirilen borç tutarı, bu tarihten sonra yapılan başvurular için geçerli olmak üzere değiştirilmiştir. Buna göre, borçlanma miktarının tespitinde prime esas günlük kazanç esas alınmaktadır.

    3201 sayılı Kanun uygulaması yönüyle 8.5.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddenin birinci fıkrasında günlük kazancın alt sınırı, İş Kanunu gereğince 16 yaşından büyük işçiler için belirlenen bir aylık brüt asgari ücretin otuzda biri, üst sınırı ise günlük kazanç alt sınırının 6,5 katı olarak belirlenmiştir.

    Yurtdışı sürelerinin borç tutarının hesabında kullanılması ile sınırlı olmak üzere buradaki alt sınırı farklı bir miktarda belirlemeye bakanlar Kurulu yetkili kılınmış, ancak bu yetki bugüne kadar kullanılmamıştır. Bu durumda, Kuruma ödenecek olan borçlanma tutarı, başvuru tarihinde geçerli olan günlük prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında kalmak kaydıyla başvuru sahibince seçilen kazancın yüzde 32’sinin borçlanılmak istenen gün sayısı ile çarpımı kadardır.

    Borçlanma miktarının belirlenmesine esas günlük kazanç, başvuru sırasında SGK’ ya verilen Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesinin ilgili bölümüne yazılmak suretiyle seçilir.

    Örneğin 5.11.2013 tarihinde yaptığı yazılı talebe istinaden yurtdışında geçen 10 yıllık (3600 gün) çalışma süresini 30 TL üzerinden borçlanmak isteyen vatandaşımızın SGK’ ya ödeyeceği toplam borç miktarı 30 x %32 x 3600 = 34.560 TL’dir. Seçilen prime esas kazanç miktarının borçlanma tutarının tebliğ edildiği tarihe kadar SGK’ ya yapılacak olan yazılı başvuru ile değiştirilebilir. Bu durumda, borç tahakkuku yeni seçilen miktar üzerinden sonuçlandırılır.

  • 24- BORÇLANMA MİKTARININ TESPİTİNDE BAŞVURU TARİHİ NİÇİN ÖNEMLİDİR? BU TARİH NASIL BELİRLENİR?

    Her şeyden önce yurtdışında geçen sürelerin borçlanma yoluyla emeklilikte değerlendirilmesi ilgilinin bu konudaki yazılı başvurusuna bağlıdır. Ayrıca, borçlanma miktarının belirlenmesinde, başvuru tarihinde geçerli olan prime esas günlük kazancın alt ve üst sınırları arasında kalmak kaydıyla seçilen günlük kazanç esas alınmaktadır.

    Borçlanma başvuru tarihi, Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesinin SGK kayıtlarına geçtiği tarihtir. Adi posta veya kargo yoluyla veya SGK’ ya doğrudan yapılan yazılı başvurularda Kurumun evrak kayıtlarına intikal ettiği tarih esas alınır. Ancak, taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta olarak gönderilen borçlanma taleplerinde, dilekçenin postaya verildiği tarih, başvuru tarihi olarak kabul edilir.

  • 25- BORÇLANMA TALEP TARİHİNDEN ÖNCE TÜRKİYE’DE SON DEFA DEVLET MEMURU (4/a) STATÜSÜNDE ÇALIŞMASI BULUNANLARIN YURTDIŞINDA GEÇEN SÜRELERİN BORÇ MİKTARI NASIL BELİRLENİR?

    Türkiye’de son defa devlet memuru statüsünde çalışması bulunanların yurtdışında geçen sürelerinin borçlanma miktarlarının hesabında, ilk defa 15.10.2008 tarihinden önce veya sonra göreve başlayanlar yönünden farklılık gösterir.

    Devlet memurluğuna 15.10.2008 tarihinden sonra başlayanların borçlanma miktarı, son defa işçi veya bağımsız çalışan statüsünde olduğu gibi başvuru tarihinde geçerli olan günlük prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında kalmak kaydıyla ilgili tarafından seçilen günlük kazancın yüzde 32’sinin borçlanılmak istenen gün sayısı ile çarpımı sonunda bulunur.

    Devlet memurluğuna 15.10.2008 tarihinden önce başlayanların borçlanma miktarının belirlenmesinde ise 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca belirlenen “Emekli Keseneğine Esas Aylık” dikkate alınır. Toplam borçlanma miktarı, emekli keseneğine esas aylığın borçlanma başvuru tarihinde yürürlükte olan kesenek ve karşılık oranları toplamının borçlanılmak istenen yurtdışı hizmet süresi (ay) ile çarpımı sonunda hesaplanır. Formül ile ifade edersek, “Toplam Borçlanma Miktarı = Emekli Keseneğine Esas Aylık x (Kesenek Oranı + Karşılık Oranı) x Borçlanılmak İstenen Hizmet (ay cinsinden)” olur. Bu belirlemede, kesenek ve kurum karşılığının toplam oranı, 5434 sayılı Kanuna göre %16 kesenek oranı, %20 kurum karşılığı olmak üzere %46 olarak uygulanmaktadır.

  • 26- DEVLET MEMURLUĞUNA 15.10.2008 TARİHİNDEN ÖNCE BAŞLAYANLARIN BORÇLANMA MİKTARININ TESPİTİNDE DİKKATE ALINAN EMEKLİ KESENEĞİNE ESAS AYLIK NASIL BELİRLENİR?

    Emekli keseneğine esas aylık, aşağıda açıklanan gösterge aylığı, ek gösterge aylığı, taban aylığı, kıdem aylığı ve tazminat aylığı toplamından oluşur: 1- Gösterge Aylığı

    Gösterge aylığının belirlenmesinde, 657 sayılı Kanunun 43 üncü maddesinde bütün sınıflar itibariyle her derece ve kademe için tespit edilmiş ve aşağıdaki açıklamalara göre intibak ettirilen derece ve kademinin karşılığı olarak bulunan gösterge dikkate alınır:

    -İlgililerin Türkiye’den ayrılmadan önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmetleri varsa son bıraktıkları, yoksa öğrenim durumları itibariyle 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesine göre başlangıç derece ve kademeleri belirlenir. -Belirlenen derece ve kademelerine yurtdışında geçirdikleri ve borçlanmak istedikleri sürenin her üç yılına bir derece ve her yılına bir kademe verilmek suretiyle yükselebilecekleri derece ve kademeleri bulunur. -Bulunan derece ve kademeler hiçbir şekilde öğrenim durumları itibariyle 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinde belirtilen yükselebilecekleri dereceleri geçemez.

    -Bıraktıkları derece ve kademe 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesindeki göreve giriş derece ve kademesinden daha düşük ise, öğrenim durumları itibariyle giriş derece ve kademeleri esas alınmak suretiyle borçlanmak istenilen süre yukarda açıklanan esaslarla derece ve kademe intibakında değerlendirilir.

    Bu intibak sonunda elde edilen derce ve kademinin karşılığı olan göstergenin borçlanma talep tarihi itibariyle yürüklükte olan katsayı ile çarpımı sonunda bulunan rakam, borçlanma miktarının belirlenmesine esas gösterge aylığını verir. 2- Ek Gösterge Aylığı

    Borçlanma başvurusunda bulunanların Türkiye’den ayrılmadan önce varsa hizmet sınıfları, görev türleri ve aylık aldıkları dereceleri dikkate alınarak durumlarına uygun olan göstergenin borçlanma başvuru tarihinde yürürlükte olan katsayı ile çarpımı sonucu hesaplanır.

    Borçlanma işlemleri esnasında ek göstergeler emekli keseneğine esas aylıklara yansıtılırken, 5434 sayılı Kanunun “ek göstergeli veya daha yüksek ek göstergeli bir göreve atananların 6 ay bu ek göstergeden kesenek ödemeleri şartını” öngören Ek 73 uncu madde kuralı gözden kaçırılmamalıdır.

    3- Taban Aylığı

    30.6.1989 tarihli ve 375 sayılı KHK ile belirlenen 1000 gösterge rakamının bunun için tespit edilen, Tablo’ 3 de yer alan ve borçlanma başvuru tarihinde yürürlükte olan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan tutarı ifade eder. 4- Tazminat Aylığı

    En yüksek devlet memuru olan Başbakanlık Müsteşarı aylığına esas gösterge ve ek gösterge toplamının borçlanma başvuru tarihinde yürürlükte olan katsayı ve ek göstergelere bağlı olarak 5434 sayılı Kanunun Ek 70 inci maddesinde belirtilen yüzde oranları ile çarpımı sonucunda elde edilen tutardır. (1500 + 8000) x Katsayı x Oran % formülü ile elde edilir.

  • 27- BORÇLANMA MİKTARI NASIL TEBLİĞ EDİLİR VE HANGİ SÜREDE ÖDENİR?

    Tahakkuk ettirilen borç tutarı, SGK tarafından ilgiliye iadeli – taahhütlü olarak PTT İdaresi aracılığı tebliğ edilir. Buna ilişkin posta alındısının ilgiliye teslim edildiği tarih, borcun tebliğ tarihidir Tahakkuk ettirilen prim borcunun tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde ödenmesi gerekir. Borçlanma talep tarihi ile tebliğ tarihi arasında yapılan ödemeler de, süresinde ödenmiş sayılır.

    Tebliğ tarihinin PTT İdaresi ile yapılan yazışma sonucuna rağmen belirlenememesi halinde, üç aylık sürenin başlangıcı, borcun tebliğine ilişkin yazının SGK evrak kayıtlarından çıkış tarihine 15 gün ilave edilmek suretiyle tespit edilir. Bu tarihten itibaren üç aylık süre içerisinde yapılmayan ödemelere ait borçlanmalar geçersiz sayılır.

  • 28- ZAMANINDA ÖDENMEYEN YURTDIŞI BORÇLANMA MİKTARINA AİT SÜRELER NASIL DEĞERLENDİRİLİR?

    Borcun tamamının, tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödenmemesi halinde, borçlanma işlemi geçersiz sayılır. Üç aylık süre içerisinde borcun bir kısmının ödenmesi halinde ise ödenen miktara isabet eden süre geçerli sayılır.

    Borcun bir kısmını veya tamamını ödemeyenlerin, bu sürelerinin 3201 sayılı Kanuna göre değerlendirilmesi, yeniden yazılı başvuruda bulunmaları ve yeni borçlanma talep tarihine göre tahakkuk eden borç miktarını yine tebliği tarihinden başlamak üzere üç içinde ödenmesine bağlıdır.

    Örneğin 3600 günlük yurtdışı süresini 8.5.2013 tarihli dilekçesi ile prime esas kazancın alt sınırı üzerinden borçlanma talebinde bulunan ve tahakkuk eden (34,05 x 3600 x % 32) = 39225,60 Türk Lirası tutarındaki borcun 30.000 Türk Lirasını süresinde ödeyen sigortalının ödediği miktarla orantılı bölümü 3600 x (30000 / 39225,60) = 2754 gün borçlanma için geçerli sayılır. Eksik ödenen 846 gün ise ancak yapılacak olan yeni başvuruya göre tahakkuk edecek borç miktarının ödenmesi ile geçerli sayılır.

  • 29- 8.5.2008 TARİHİNDEN ÖNCE YAPILAN BAŞVURULARA

    8.5.2008 tarihinden önce yurtdışı borçlanma başvurusunda bulunanlardan; borç tahakkuku ile ilgili işlemleri devam edenler, borç tahakkuku yapılmış olanlar ve tahakkuk ettirilen borçlarının tamamını ödemeyenler, borçlarını tahakkuk eden Amerikan Doları üzerinden ödeyebilirler.

    Bu borçların ödenmesinde süre şartı bulunmadığından 8.5.2008 tarihinden sonra yapılan ödemeler ve buna bağlı olarak borçlanma süreleri geçerli sayılır.

  • 30- BORÇLANMA MİKTARI YURTDIŞINDAN NASIL ÖDENEBİLİR?

    Yurtdışı sürelerine ait borçlanma miktarı, yurtdışından da ödenebilir. Bu durumda, Türk Lirası olarak bildirilen borçlanma tutarı karşılığının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından konvertibl sayılan döviz cinsinden ödenmesi gerekir. Ödemeler, borcun ödendiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden yapılır.

    3201 sayılı Kanunun 8.5.2008 tarihine kadarki uygulamasına göre tahakkuk eden borçlanma miktarı, ABD Doları veya ABD Doları karşılığı döviz olarak T.C. Ziraat Bankası yurtdışı şube ve iştirakçileri aracılığıyla ödenebilir. Ödemeye ilişkin belgelere, “3201 sayılı Kanuna göre yapılan borçlanma karşılığı ödenmiştir” ibaresinin yazılması, sigortalının adı-soyadı, ikamet adresi, sigorta sicil numarası, dövizin cinsi, dövizin miktarı, dövizin tahsil tarihindeki kuru, çapraz kur uygulanmışsa dövizin dolara göre miktarı (paritesi), dövizin tahsil tarihinin mutlak surette belirtilmesi sağlanmalıdır.

    T.C. Ziraat Bankası yurtdışı şube ve iştirakleri haricindeki muhabir bankalara ABD Doları veya ABD Doları karşılığı döviz olarak yatırılan borçlanma bedelleri bankaca TL’ye çevrilir ve düzenlenen “Döviz Alım Belgesi’, talep edilmesi halinde SGK’ ya ibraz edilir.

  • 31- HANGİ HALLERDE BORÇLANMADAN VAZGEÇİLEBİLİR?

    Ödenmeyen borçlanma taleplerinden, aylık bağlanmamış olmak kaydıyla her zaman vaz geçmek mümkündür.

    Borç ödemesinin yapılmadığı durumda, vazgeçmek için ayrıca yazılı istekte bulunmak gerekmez. Zira tebliğ edilen borç ödenmediği sürece borçlanma işlemi geçerli sayılmaz. Bu nedenle, borç miktarının süresinde ödenmemesi, ilgilinin borçlanma talebinden vaz geçtiği anlamına gelir.

    Borcun tebliğinden sonra tamamını veya bir kısmını ödeyenlerin, aylık bağlanmadığı sürece borçlanma taleplerinden vazgeçme hakları vardır.

    Borçlandıkları hizmetleri ile malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalılar ile ölüm aylığı bağlanamayan hak sahipleri de borçlanma başvurularından vaz geçebilirler.

    Borçlandıkları yurtdışı süreleri dikkate alınarak aylık bağlananların borçlanma taleplerinden kısmen veya tamamen vaz geçeme hakları ise bulunmamaktadır. Bu nedenle, borçlanma süreleri dikkate alınmaksızın ayığa hak kazanma şartları devam etse dahi, bunların borçlanmaları iptal edilerek ödedikleri miktarın iadesi yapılmaz.

  • 32- BORÇLANMADAN VAZGEÇME HALİNDE BORÇ MİKTARI NASIL İADE EDİLİR?

    Borcun ödenmesinden sonra borçlanmadan vaz geçme halinde, borçlanma işleminin iptal edilerek ödenen borç miktarının talep sahibine iade edilmesi için yazılı istekte bulunmak gerekir.

    Borçlanmadan vaz geçenlere ödedikleri borç miktarının tamamı, faiz uygulanmaksızın TL olarak iade edilir.

    Kısmi iade yapılmaz, yani borçlanmanın bir kısmı iptal edilerek, bir kısmı geçerli sayılmaz. Ancak, farklı tarihlerde birden fazla borçlanma yapılmış ise talep sahibinin yapmış olduğu borçlanmalardan bir ya da birkaçından tamamen vazgeçme hakkı saklıdır.

  • 33- YURTDIŞI BORÇLANMA GÜN SAYILARI HANGİ SİGORTALILIK STATÜSÜNE GÖRE NASIL DEĞERLENDİRİLİR?

    Yurtdışı borçlanma süreleri, ilgilinin Türkiye’de sigortalılığı varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılığı yoksa bağımsız çalışan (4/b) statüsünde geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir.

    Ayrıca, 15.10.2008 tarihinden sonra ilk defa devlet memuru kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayanların 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki yurtdışı borçlanma süreleri de, bağımsız çalışan (4/b) kapsamında geçmiş sigortalılık olarak değerlendirilir.

    Ev kadını olarak yurtdışında geçen borçlanma süreleri de, yukarıdaki açıklamalar kapsamındadır. Borçlanılan yurtdışı sürelerin hangi sigortalılık statüsüne göre değerlendirileceği

    Aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

    Türkiye’de Borçlanma Talebinden Önceki Sigortalılık Statüsü Borçlanılan Sürenin Geçerli Sayılacağı Sigortalılık Statüsü

    İşçi (4/a) İşçi (4/a)

    Bağımsız çalışan (4/b) Bağımsız çalışan (4/b)

    Devlet memuru (4/c) Devlet memuru (4/a)

    Devlet memuru (4/c) – (ilk defa 15/10/2008 tarihinden sonra göreve başlayanların bu tarihten önceki borçlanma süreleri) Bağımsız çalışan (4/b)

    Türkiye’de sigortalılık yoksa Bağımsız çalışan (4/b)

    Yurtdışı borçlanma sürelerine ait prim ödeme gün sayıları, Türkiye’de geçmiş bir hizmet olarak değerlendirilir. Buna bağlı olarak ülkemizde sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların borçlandıkları süreler, Türkiye’de geçen hizmetlerle birleştirilerek, ilgilinin aylığa hak kazanıp kazanmadığı buna göre belirlenir.

  • 34- BORÇLANILAN SÜRELERE GÖRE SİGORTALILIK SÜRESİNİN BAŞLANGICI NASIL BELİRLENIR?

    Aylığa hak kazanmak için 5510 sayılı Kanunun 38 inci maddesinin üçüncü fıkrasında tanımlanan anlamda belli bir sigortalılık süresi şartının yerine getirilip getirilmediğinin tespitinde geçerli olmak üzere; -Türkiye’deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.

    -Türkiye’de sigortalılığı bulunmayanların başlangıç tarihi, borçların tamamen ödendiği tarihten, sigortalı ölmüş ise ölüm tarihinden, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülmek suretiyle tespit edilir.

    Birden fazla yurtdışı hizmet borçlanması yapılması durumunda da sigortalılık süresi başlangıcı, duruma göre sigortalılığın başlangıç ya da borcun en son ödendiği tarihten, borçlanılan toplam gün sayısı kadar geriye götürülerek belirlenir. Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki sürelerini borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, sözleşme hükümlerine göre aylık bağlanması hariç olmak üzere borçlanma aylığına hak kazanma şartlarının tespiti ve aylık bağlanması sırasında ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmamaktadır.

    Bu uygulamaya yönelik olarak açılan davalar sonucunda Yargıtay Hukuk Kurulunca uygulama aleyhine karar verilmiştir. Ancak. Hukuk Genel Kurulu Kararlarının tavsiye niteliğinde olması ve bağlayıcı özelliğinin bulunmaması nedeniyle, sadece SGK’nın taraf olduğu şahsa münhasır kesinleşmiş yargı kararlarına göre, Türkiye’de sigortalılığı bulunmayan vatandaşlarımızın sözleşmeli ülkede ilk defa çalışmaya başladığı tarih, sigortalılığın da başlangıcı olarak alınmaktadır.

  • 35- YURTDIŞI BORÇLANMALARINDA HANGİ ŞARTLARLA AYLIK BAĞLANIR?

    Borçlanılan yurtdışı sürelerine göre malullük, yaşlılık (emekli) ve ölüm (dul ve yetim) aylığı bağlanabilmesi için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekir:

    -Yurda kesin dönüş yapmak,
    -Tahakkuk ettirilen borçtan aylık bağlanmasına yetecek en az süre / gün karşılığı kadar ödemede bulunmak,
    -Mülga sosyal güvenlik kanunların yürürlükteki veya 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre aylığa hak kazanmak,
    -Kuruma yazılı başvuruda bulunmak.

  • 36- YURTDIŞI BORÇLANMA AYLIĞINA HAK KAZANMA ŞARTLARINDAN BİRİ OLAN “KESİN DÖNÜŞ” NEYİ İFADE EDER?

    “Kesin dönüş” ibaresi, aylık talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesini, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları durumunu ifade eder. Bu kavram, mutlak ifadesi ile yurda döndükten sonra bir daha yurtdışına çıkmama durumunda kullanılmaz.

    Yurtdışı sürelerini borçlanarak aylık bağlanması için, öncelikle bulunulan ülkedeki çalışmaların ve varsa ikamete dayalı sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneklerinin sona erdirilmesi şarttır.

    Bulunulan ülke dışında başka bir ülkede çalışma ve benzer nitelikteki ödeneklerden yararlanma da borçlanma aylığının hak kazanılmasına engel oluşturur.

    SGK’ ya verilen yurtdışı hizmet belgelerinde yer alan zorunlu prim ödeme süreleri, kendi nam ve hesabına çalışmalardan dolayı isteğe bağlı sigorta süreleri, bakım süreleri ile borçlanma yoluyla ödenen primlere ait süreler, kendi nam ve hesabına çalışmalardan dolayı zorunlu primlere ait süreler ve sigortadan muaf cüzi çalışmalar da, çalışma kapsamında değerlendirilir.

    İsteğe bağlı prim ödeme süreleri ve çocuk yetiştirme süreleri ise çalışma kapsamı dışında tutulur.

  • 37- VATANDAŞLARIMIZIN SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİ BULUNMAYAN ÜLKELERDEKİ ÇALIŞMALARI NASIL DEĞERLENDİRİLİR?

    - Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde çalışan vatandaşlarımızın Türkiye’de de çalışmaları bulunabilmektedir. Bu çalışmalar yurt dışına gitmeden önce olabileceği gibi sonradan da olabilir. Bu durumda vatandaşlarımızın emekliliğinde hizmetler birleştirilmez ve emeklilik her ülke mevzuatına göre ayrı ayrı değerlendirilir.

    Ancak, bu durumdaki vatandaşlarımız, sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkede geçen hizmetlerini borçlanıp Türkiye’den emekli olabilir. Burada kişinin Türkiye’de çalışmasının bulunup bulunmamasının önemi yoktur.

  • 38- KESİN DÖNÜŞ TANIMINDA GEÇEN “SOSYAL SİGORTA ÖDENEĞİ” NE DEMEKTİR?

    Yurtdışı borçlanma aylığı bağlanmasına engel olan nedenlerden birini oluşturan “sosyal sigorta ödeneği”, bulunulan ülke mevzuatı kapsamında çalışma yaşamı süresince karşılaşılan hastalık, iş kazası, meslek hastalığı veya işsizlik gibi riskler nedeniyle iş göremezlik veya işsizlik gibi adlar altında yapılan ödenekleri ifade eder.

  • 39- KESİN DÖNÜŞ TANIMINDA GEÇEN “SOSYAL YARDIM ÖDENEĞİ” NE DEMEKTİR?

    Borçlanma aylığı bağlanmasına engel olan nedenlerden birini oluşturan “sosyal yardım ödeneği”, bulunulan ülke mevzuatı kapsamında geçimlerini sağlayacak hiçbir gelirleri olmayan veya mevcut gelirleriyle geçimlerini sağlamakta güçlük çeken kişilerin asgari geçim düzeyi ile sınırlı olmak üzere geçimlerinin sağlanması amacıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından muhtaçlık durumuna ve süresine göre ödenen ikamet şartına bağlı nakdi yardımları ifade etmektedir.

    Borçlanma aylığı bağlanmasında, evli ya da birlikte yaşayan çiftler için ödenen sosyal yardımlar, her iki eş içinde ödeniyor gibi kabul edilir. Bu durumda, borçlanma aylığı bağlanması talebinde bulunan gurbetçi eşinin yurtdışından sosyal yardım alması borçlanma aylığının bağlanmasına engel oluşturur.

    Kesin dönüş şartının tespitinde, sosyal sigorta kurumları tarafından sosyal sigorta ödeneklerine ilave olarak ya da sigorta ödeneği olarak ödenen prim karşılığı olmayan ödenekler, sosyal yardım kapsamında değerlendirilmez.

  • 40- SOSYAL SİGORTA VE SOSYAL YARDIM ÖDENEĞİNİN İKAMETE DAYALI OLMASI NE DEMEKTİR?

    Borçlanma aylığına hak kazanılmasına engel teşkil eden her iki ödeneğin ortak özelliği, ikamete dayalı olmasıdır.

    İkametin Türkiye’ye nakledilmesi ile kesilen sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği, ikamete dayalıdır. Bu ödenekleri, yurtdışında ikamet edilen sürede almaya devam edenler, yurtdışı borçlanma aylığına hak kazanamazlar.

  • 41- YURTDIŞI BORÇLANMA AYLIĞINA HAK KAZANMANIN ŞARTLARINDAN BİRİ OLAN “BORCUN TAMAMININ ÖDENMESİ” NE DEMEKTİR?

    Yönetmelikte “borcun tamamının ödenmesi” ibaresi, aylık talep tarihinden önce en az aylığa hak kazanmaya yetecek süre karşılığı ödenen miktar olarak tanımlanmış, ayrıca üç aylık süre içerisinde borcun bir kısmının ödenmesi halinde ödenen miktara isabet eden sürenin geçerli sayılacağı hükmüne yer verilmiştir. Buna göre, borcun tamamının ödenmesi ibaresinin mutlak anlamında kullanılarak, aylık bağlanması için tebliğ edilen borcun tamamının ödenmesi şartının aranmasına imkân bulunmamaktadır.

    Aylığa hak kazanmaya yetecek prim gün sayısına isabet eden miktarda ödeme yapılması, bu şartın yerine getirilmesi için yeterlidir. Aylık bağlamaya yetecek prim gün sayısı kadar ödeme yapmayanlara ise borçlanma aylığı bağlanmaz.

  • 42- YURTDIŞI BORÇLANMALARINDA YAŞLILIK/EMEKLİ AYLIKLARI HANGİ SİGORTALILIK STATÜSÜNÜN ÖNGÖRDÜĞÜ ŞARTLARA GÖRE HAK KAZANILIR?

    Yurtdışında geçen süreleri borçlananlara hangi sigortalılık statüsünün öngördüğü şartlarla yaşlılık / emekli aylığı bağlanmasının belirlenmesinde; sigortalının tek ya da birden çok sigortalılık statüsünde hizmetin bulunması ve sigortalılığın 2008 yılı Ekim ayından önce veya sonra başlaması etkilidir.

    Buna göre yaşlılık ya da emekli aylığının hangi sigortalılık statüsüne göre hak kazanılacağı, aşağıda esaslara göre belirlenir: 1- Yurtdışı borçlanma süreleri dâhil olmak üzere tek sigortalılık statüsünde geçen hizmetleri bulunanların yaşlılık / emekli aylığına hak kazanma şartları, bu statü için geçerli olan şartlara göre belirlenir.

    2-Türkiye’de hiç sigortalılığı bulunmayanların borçlanılan yurtdışı süreleri bağımsız çalışanlar kapsamındaki sigortalılık statüsünde (4/b) değerlendirildiğinden, bunlara bağlanacak olan aylıklar, bu statünün öngördüğü şartlara göre belirlenir.

    3-Birden çok statüde geçen sigortalılığı bulunanlardan sigortalılık süresinin başlangıç tarihi 2008 yılının Ekim ayından;

    a) Önce başlayanların yaşlılık aylığı bağlama şartları, aylık talep tarihinden önceki son 7 yıl içinde en fazla hizmet süresinin geçtiği,
    b) Sonra başlayanların yaşlılık aylığı bağlama şartları ise en fazla hizmet süresinin geçtiği,

    Sigortalılık statüsüne göre belirlenir.

  • 43- BİRDEN ÇOK STATÜDE SİGORTALILIĞI BULUNANLARA HANGİ HALLERDE EN SON SİGORTALILIK STATÜSÜNÜN ÖNGÖRDÜĞÜ ŞARTLARA GÖRE AYLIK BAĞLANIR?

    Birden çok statüde sigortalılığı bulunanların aylığa hak kazanma şartları, aşağıda belirtilen durumlarda son sigortalılık statüsüne göre belirlenir:

    -İstekle yaşlılık/emeklilik aylığı talebinde bulunanlardan sigortalılık süresinin başlangıç tarihi 2008 yılının Ekim ayından önce olanların son 7 yıl içinde farklı statülerde geçen hizmet sürelerinin eşit olması durumunda,

    -İstekle yaşlılık/emeklilik aylığı talebinde bulunanlardan sigortalılık süresinin başlangıç tarihi 2008 yılının Ekim ayından önce olanların sigortalılık süresi içinde farklı statülerde geçen hizmet sürelerinin eşit olması durumunda,

    -Malullük aylıklarının bağlanmasında,

    -Ölüm aylıklarının bağlanmasında,

    -Yaş haddinden resen emekli olma halinde,

    -Süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme durumunda,

    - Bağlı oldukları sigortalılık halinin kanunla değiştirilmesi durumunda.

  • 44- YURTDIŞI BORÇLANMA AYLIKLARININ BAĞLANMASINDA YAZILI TALEP ŞARTI NASIL YERİNE GETİRİLİR?

    Borçlanılan yurtdışı sürelere göre aylık bağlanmasında borç miktarının ödenmesi yeterli değildir. Ayrıca, aylık bağlanması için SGK’ dan yazılı talepte bulunulması gerekir.

    Yazılı talep usulüne göre doldurulup imzalanan “Tahsis Talep Beyan ve Taahhüt Belgesi’nin SGK’nın yetkili birimine doğrudan verilmesi ile yerine getirilir. Bununla birlikte, yurtiçi veya yurtdışından posta yoluyla yapılan başvurular da geçerli sayılır, bizzat başvuru şartı aranmaz. Malullük ve yaşlılık aylığı taleplerinde, Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesine ayrıca “3201 sayılı Kanuna Göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesi” ve yurtdışında çalıştığı işyerinden ayrıldığını, varsa ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneğinin sona erdiğini gösterir hizmet belgesi, Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesine eklenmelidir.

    Ölüm aylığı taleplerinde ise, yurtdışında çalışan eş ve çocuklar için bu işlerinden ayrıldıklarını gösterir hizmet belgesinin, öğrenim durumuna göre aylık bağlanacak olan erkek çocuklar için öğrenci belgesi, Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi ekinde yer almalıdır. Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi dışında aylık talebine dair yazılı bir dilekçe ile yapılan başvurular da kabul edilir. Ancak, bu durumda SGK tarafından başvuru sahiplerinden Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi ile 3201 Sayılı Kanuna Göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesi gönderilerek, varsa diğer eksik bilgi ve belgelerin tamamlanması yoluna gidilir.

  • 45- YURTDIŞI BORÇLANMA AYLIK TALEPLERİ SGK’NIN HANGİ BİRİMLERİNE YAPILIR?

    Genel olarak, yurtdışı borçlanma aylığı bağlanmasında yetkili birim, sigortalının son defa çalışmalarının geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğü / sosyal güvenlik merkezidir.

    Buna göre, işçi (4/a) ve bağımsız çalışan (4/b) statülerinde bağlanması gereken yurtdışı borçlanma aylıkları için bu birimlere yazılı talepte bulunulması gerekir.

    Devlet memuru (4/c) kapsamında bağlanacak olan yurtdışı borçlanma aylıkları için ise talepler, SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü – Kamu Görevlileri Emeklilik Hizmetleri Dair Başkanlığı’na yapılmalıdır.

  • 46- YURTDIŞI HİZMET BELGESİNİN GÜNCEL TARİHLİ OLMASI KİMLER İÇİN ZORUNLUDUR

    Daha önceki uygulamalarda aylık talebinde bulunanların çalıştıkları işyerinden ayrıldıklarını, yurtdışında ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneğinin sona erdiğini gösterir belgeyi temin etmelerinde karşılaştıkları zorluklar dikkate alınarak, yurtdışından kesin dönüş yaparak yurtiçinden aylık talebinde bulunanlardan belge temin edilmesi konusunda uygulama değişikliğine gidilmiştir. Buna göre, 3201 Sayılı Kanuna Göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesi’nde Türkiye’ye kesin dönüş yaptıklarını beyan ederek borçlandıkları yurtdışı süreleri ile aylık talebinde bulunacak olanların yurtdışı sürelerini gösterir hizmet belgesini ibraz etmeleri yeterlidir. Bunlardan, ayrıca bu belgelerin güncel tarihli olması talep edilmez.

    Ancak, yurtdışından borçlandıkları yurtdışı süreleri ile aylık talebinde bulunacak olanların güncel tarihte düzenlenmiş hizmet belgesini ibraz etmeleri gerekir. Hizmet belgesi, tahsis talep tarihinden önceki bir ay içinde düzenlenmişse güncel tarihli belge olarak kabul edilir.

  • 47- YURTDIŞI BORÇLANMA AYLIĞINA HAK KAZANILMASINDA TÜRK VATANDAŞI OLMA ŞARTI ARANIR MI?

    8.5.2008 tarihinden sonra geçerli olmak üzere yurtdışı borçlanmasından suretiyle aylık bağlanması için yapılacak başvuru tarihi itibariyle ya da aylık alma süresince Türk vatandaşı olma şartı kaldırılmıştır.

    Bu nedenle, Türk vatandaşlığını kaybettiklerinden dolayı eski Yönetmelik hükümlerine göre aylıkları bağlanmayan veya aylığı bağlandıktan sonra Türk vatandaşlığını kaybetmesi nedeniyle aylıkları durdurulan veya kesilenlerin 8.5.2008 tarihinden sonra yaptıkları veya yapacakları tahsis başvurularına göre aylıkları, yazılı başvurularını izleyen aybaşından itibaren bağlanır.

  • 48- YURTDIŞI BORÇLANMA AYLIKLARI NASIL HESAPLANIR?

    Yurtdışı borçlanması yapmak suretiyle aylığa hak kazananların aylıkları; borçlanılan hizmet süresi, varsa Türkiye’deki geçen hizmet süresi ile birleştirilerek aylığa hak kazanılan sigortalılık statüsünün (işçi, bağımsız çalışan, devlet memuru) öngördüğü mevzuat hükümlerine göre belirlenir.

    Bu durumda, işçi (4/a) ve bağımsız (4/b) çalışan statüsünde hak kazanılan aylıklar, sigortalılığın ilk defa; -2008 yılı Ekim ayı başından önce başlaması halinde, 5510 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinde öngörülen ve farklı tarih aralıklarında için geçerli olan mevzuata göre hesaplanan kısmı aylıkların toplamı alınmak suretiyle,

    -2008 yılı Ekim ayı başından sonra başlaması halinde, 5510 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi ile getirilen hükümlere göre, Hesaplanır.

    Devlet memuru (4/c) statüsünde hak kazanılan aylıklar, sigortalılığın ilk defa 15.10.2008 tarihinden önce başlaması halinde 5434 sayılı Kanun hükümlerine, bu tarihten sonra başlaması halinde ise 5510 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinde öngörülen hükümlere göre tespit edilir.

    Aylıkların belirlenmesinde, ilgili statüye ait mevzuatın öngördüğü hallerde

    -Borçlanılan süreye ait prim ödem gün sayısı aylık bağlama oranının,

    -Borçlanma bedelinin tespitine esas matrah (prime esas kazanç) ortalama aylık kazancın,

    Tespitinde dikkate alınır.

    Ayrıca, bağımsız çalışan statüsünde bağlanan aylıklarda 1.10.2008 tarihinden önceki borçlanma süreleri basamak intibakında değerlendirilir. İlk defa 15.10.2008 tarihinden önce Devlet memuru olarak göreve başlayanların yurt dışı borçlanma süreleri ise aylık bağlama oranının tespiti yanında emekli aylığı bağlanmasına esas aylığın belirlenmesine ait gösterge intibakında da dikkate alınır.

  • 49- BORÇLANILAN SÜRELERE AİT KAZANÇLAR AYLIĞIN HESABINDA NASIL DEĞERLENDİRİLİR?

    Aylıkların hesabında dikkate alınan yıllık kazançlar, aylıkları işçi (4/a) statüsünde bağlanacak olanların ortalama aylık kazanç hesabına giren tüm borçlanma sürelerine, bağımsız çalışan (4/b) statüsünde bağlanacak olanların ise 1.10.2008 tarihinden sonraki yurtdışı borçlanma sürelerine ait kazançlar borçlanma talep tarihinden geriye doğru güncellenerek, ayrı ayrı belirlenir.

    Öncelikle, borçlanma miktarının tespitinde seçilen günlük prime esas kazancın, borcun ödendiği tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırına bölünmesiyle yıllık kazançların güncellenmesinde kullanılacak oran bulunur.

    Bunun için, (Borçlanma Miktarının Tespiti İçin Seçilen Günlük Prime Esas Kazanç/Borcun Ödendiği Tarihteki Günlük Prime Esas Kazancın Alt Sınırı) formülü kullanılır.

    Daha sonra yıl içindeki günlük prime esas kazancın alt sınırındaki değişiklikler de dikkate alınarak yıllık kazanç, yürürlükteki günlük kazancın alt sınır miktarının yukarıdaki şekilde bulunan oran ve günlük kazanç alt sınırının yürürlükte bulunduğu gün sayısı ile çarpımı sonucunda bulunur. Örneğin günlük kazanç alt sınırında yıl içinde altışar aylık dönemlerle yapılan değişikliklerde o yılın kazancı; (ilk altı aylık dönemde geçerli olan günlük kazancın alt sınırı x oran x 180) + (ikinci altı aylık dönemde geçerli olan günlük kazancın alt sınırı x oran x 180) formülü ile belirlenir.

  • 50- GÜVENLİK SÖZLEŞMESİNE GÖRE BAĞLANAN KISMİ AYLIKLAR HANGİ TARİH İTİBARI İLE TAM AYLIĞA DÖNÜŞTÜRÜLÜR?

    Sosyal güvenlik sözleşmelerine göre bağlanan kısmı aylıklar, yurtdışı borçlanması ile tam aylığa dönüştürülebilmektedir. Buna göre, yurtdışı hizmet borçlanması yapanların kısmi aylıkları;

    -Borcun ödendiği tarih kesin dönüş tarihinden önce ise kesin dönüş tarihini,

    -Borcun ödendiği tarih kesin dönüş tarihinden sonra ise borcun ödendiği tarihi,

    Takip eden aybaşından itibaren tam aylığa yükseltilir.

  • 51- YUTDIŞI BORÇLANMA AYLIKLARI HANGİ ŞARTLARDA KESİLİR?

    Yurtdışında sigortalılık veya ev kadını olarak geçen sürelerini borçlanarak malullük, yaşlılık ve emekli aylığına hak kazananlara bağlanan aylıklar;

    -Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış olup olmadığına bakılmaksızın herhangi bir ülkede çalışmaya, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaya başladıkları,

    -5510 sayılı Kanunun sosyal güvenlik destek primine tabi tutulmasına ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla Türkiye’de sosyal güvenlik kanunlarına göre sigortalı olarak çalışmaya başladıkları,

    Tarihten itibaren kesilmektedir.

  • 52- YURT DIŞI BORÇLANMA AYLIĞI ALANLARDAN KİMLER SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİNE DEVAM EDEBİLİR?

    2008 yılı Ekim ayı başından geçerli olmak üzere yapılan düzenlemeye göre, borçlandıkları yurtdışındaki sigortalılık süreleri dikkate alınarak yaşlılık aylığı bağlananlardan Türkiye’de sigortalı çalışmaya başlayanların aylıkları kesilmekteydi.

    19.6.2010 tarihinden geçerli olmak üzere 3201 sayılı Kanunun ilgili maddesinde yapılan değişiklikle, yurtdışı borçlanma yoluyla yaşlılık hak kazananlardan 5510 sayılı Kanuna tabi çalışmaya ya da faaliyete başlayanların aylıkları, anılan Kanunun aylığın kesilmesine ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla kesilmeksizin sosyal güvenlik destek primine tabi çalışabilmektedirler.

  • 53- YURTDIŞI BORÇLANMA AYLIĞI ALANLAR YURTDIŞINA ÇIKTIKLARINDA AYLIKLARIN DEVAMI İÇİN NE YAPMALIDIRLAR?

    Yurtdışı borçlanması ile malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlananlardan altı aydan daha uzun süre yurtdışında bulunmuş olanlar, “3201 sayılı Kanuna Göre Aylık Alanlara Mahsus Yoklama Belgesi” ile birlikte söz konusu altı aylık sürenin dolduğu tarihten sonra üç ay içinde SGK’ ya vermek zorundadırlar.

    Yoklama belgesine, yurtdışında çalışıp çalışmadıklarını ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alıp almadıklarını gösterir belgelerin eklenmesi gerekir.

    Altı aydan daha uzun süre yurtdışında bulundukları halde, yukarıda belirtilen belgeleri, yine yukarıda belirtilen süre içinde SGK’ ya vermediği tespit edilenlerin aylıkları, bildirim yapılmaksızın söz konusu belgelerin intikaline kadar durdurulmaktadır. Bu şekilde aylıkları durdurulanların SGK’ ya ibraz edecekleri belgelerden ya da SGK tarafından yapılacak olan araştırma sonucunda yurtdışında çalışmadıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almadıkları tespit edilenlerin aylıkları, durdurulduğu tarihten geçerli olmak üzere ödenmektedir.

    Yurt dışında çalıştıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği aldıkları tespit edilenlerin aylıkları çalışmaya başladıkları tarihten geçerli olmak üzere kesilmekte, yersiz yapıldığı tespit edilen ödemeler, 5510 sayılı Kanunun 96 ncı maddesi hükümlerine göre geri alınmaktadır.

  • 54- YURTDIŞI BORÇLANMA AYLIKLARINA SGK TARAFINDAN HANGİ YOKLAMA İŞELMLERİ UYGULANIR?

    Borçlandıkları süreler dikkate alınarak malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlananların aylık alma şartlarının devam edip etmediği hususu, SGK tarafından gerekli görülen zaman ve hallerde araştırılabilmektedir.

    Malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlananların altı aydan daha uzun süre ile yurt dışında bulunup bulunmadıkları, her yıl Emniyet Genel Müdürlüğünden alınacak kayıtlarla tespit edilmektedir.

  • 55- KESİLEN YURTDIŞI BORÇLANMA AYLIKLARI HANGİ DURUMDA YENİDEN BAĞLANIR VE SONRADAN GEÇEN ÇALIŞMALAR NASIL DEĞERLENDİRİLİR?

    Aylığı kesilenlerden yurtiçinde veya yurtdışında çalışması sona erenlerin veya yurtdışında ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanlardan bu ödenek ve yardımları sona erenlerin, aylıklarının tekrar ödenmesi için yazılı talepte bulunmaları halinde, talep tarihini takip eden aybaşından itibaren aylıkları tekrar ödenmeye başlanmaktadır.

    Aylıkları tekrar ödenmeye başlananların çalışmaları;

    -Yurtiçinde geçmişse, bu çalışmalar da dikkate alınarak aylıklar, ilgili statü için öngörülen hükümlere göre hesaplanarak, -Yurtdışında geçmişse, kesildiği tarihteki aylığı, aylığın başlangıç tarihine kadar ilgili statü için gerçekleşen aylık artışları uygulanarak, Yeniden bağlanmaktadır.

    Aylığın kesildiği tarihten sonra yurtdışında geçen sigortalılık sürelerinin yeniden aylık bağlanmasında değerlendirilmesi için bu sürelerin 3201 sayılı göre borçlanılması gerekir.

  • 56- ZORUNLU GÖÇE TABİ TUTULDUKTAN SONRA TÜRK VATANDAŞLIĞINA GEÇENLERDEN KİMLER GELDİKLERİ ÜLKEDEKİ HİZMET SÜRELERİNİ BORÇLANMA HAKKINA SAHİPTİRLER?

    /05/2008 tarihinde yürürlüğe giren 5754 sayılı Kanun 79 uncu maddesi ile 3201 sayılı Kanuna eklenen geçici 6 ncı maddesine göre, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden zorunlu göçe tabi tutulduktan sonra Türk vatandaşı olup Türkiye’de ikamet edenlere geldikleri ülkedeki hizmetlerini borçlanma imkânı sağlanmıştır.

    Ülkemize gelen soydaşlarımızın iskâna tabi tutulması ile ilgili yasalarda sadece Bulgaristan’dan gelen soydaşlarımız için “zorunlu göç” ifadesi kullanılmıştır.

    Bu nedenle, söz konusu borçlanma hakkından, 01.01.1989 ile 08.05.2008 tarihleri arasında zorunlu göç nedeniyle Bulgaristan’dan ülkemize gelip ilgili İskân Kanununa göre ülkemize yerleşen ve daha sonra Türk vatandaşlığına alınan soydaşlarımız yararlanabilmektedir. Uygulamada, nüfus kayıtlarında “… Tarih ve… Sayılı Bakanlar Kurulu kararı ve 2510 (veya 5543) sayılı İskân Kanununa istinaden Türk vatandaşlığına alınmıştır.” ibaresi bulunanlar, SGK tarafından borçlanma kapsamında kişiler olarak değerlendirilmektedir.

  • 57- ZORUNLU GÖÇE TABİ TUTULAN BULGARİSTAN SOYDAŞLARI HANGİ ŞARTLARLA BORÇLANMA HAKKINDAN YARARLANIRLAR?

    Bulgaristan soydaşlarımızın borçlanma hakkından yararlanabilmesi için, ilgilinin aşağıda sayılan şartları yerine getirmesi zorunludur:

    -1.1.1989 ile 08.05.2008 tarihleri arasında zorunlu göçe tabi tutulma.

    -Zorunlu göçten sonra Türk vatandaşlığına geçip, Türkiye’de ikamet ediyor olmak.

    -2022 sayılı Kanun dâhil olmak üzere ülkemizdeki sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir ve aylık almamak.

    -Bulgaristan’daki hizmet sürelerinin belgelendirmek.

    -Borçlanma için yazılı istekte bulunmak.

  • 58- ZORUNLU GÖÇE BAĞLI BORÇLANMA TALEPLERİ NEREYE YAPILIR VE BORÇLANILAN SÜRELER HANGİ AYLIKLARDA DEĞERLENDİRİLİR?

    Zorunlu göç nedeniyle yurtdışı sürelerini borçlanmak isteyenlerden, son defa; -İşçi (4/a) ve bağımsız çalışan (4/b) kapsamında sigortalılığı olanların bağlı bulundukları sosyal güvenlik il müdürlüğüne / merkezine, -Defa devlet memuru (4/c) statüsünde çalışması olanların SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğüne (Yurtdışı Hizmetler Daire Başkanlığı), Başvurmaları gerekmektedir.

    Borçlanma başvurusu, ekinde borçlanılan süreye ait belgenin bulunduğu “Bulgaristan Hizmetlerini Borçlanma Talep Dilekçesi” ile yapılmalıdır. Borçlanılan süreler ilgililerin Türkiye’de geçen hizmetleri ile birleştirilerek tabi oldukları sigortalılık statüsüne göre yaşlılık aylığı bağlanması sırasında değerlendirilir. Malullük ve ölüm aylıkları bağlanırken bu şekilde borçlandırılan sürelerin dikkate alınmasına imkân bulunmamaktadır.

    Ancak, borçlanma hakkından yararlanarak yaşlılık aylığı bağlananların ölümü halinde hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmaktadır.

  • 59- ÜLKEMİZDE İSKÂNA TABİ TUTULAN AFGAN VE AHISKA TÜRKLERİ YURT DIŞI BORÇLANMA HAKKINDAN NEDEN YARARLANAMIYOR?

    3201 sayılı Kanunun geçici 6 ncı maddesinde sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden 1.1.1989 ve 8.5.2008 tarihleri arasında Türk vatandaşlığına geçen soydaşlarımızın geldikleri ülkedeki hizmetlerin borçlanma yoluyla değerlendirilmesine olanak tanınmıştır. Ancak, borçlanma hakkından yararlanmanın ön koşulu zorunlu göç nedeniyle ülkemize gelinmesidir. Ülkemize gelen soydaşlarımızın iskânı ile ilgili yasalarda “zorunlu göçe tabi tutulma” ifadesi, yalnızca Bulgaristan’dan gelen soydaşlarımız için kullanılmıştır.

    Bu nedenle, kendi isteği ile ülkemize gelen ve yasal düzenlemelerle iskâna tabi tutulan, daha sonra Türk vatandaşlığına geçen Bulgaristan soydaşlarımız dâhil olmak üzere, Afgan ve Ahıska Türklerinin borçlanma hakkından yararlanmalarına yasal olarak imkân bulunmamaktadır.

  • 60- BULGARİSTAN’DAN ALMAKTA OLDUKLARI AYLIKLARIN TÜRKİYE’DE ÖDENEBİLMESİ İÇİN NE YAPILMALIDIR?

    4.11.1998 tarihinde Ankara’da imzalanan ve 4.1.1999 tarihli 23573 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 1.3.1999 tarihinde yürürlüğe giren “Türkiye Cumhuriyeti ile Bulgaristan Cumhuriyeti Arasında Bulgaristan Emekli Aylıklarının Türkiye’de Ödenmesine İlişkin Anlaşma” ile 1.5.1989 tarihinden sonra Türkiye’ye gelenlerin Bulgaristan kanunlarına göre almakta oldukları görev süresi, yaşlılık, malullük ve ölüm aylıkları ile iş kazası veya meslek hastalığından dolayı malullük aylıkları, Türkiye’de ödenebilmektedir.

    Söz konusu aylıkların transfer yoluyla Türkiye’de ödenebilmesi, ilgilinin bir dilekçe ile SGK’ dan yazılı istekte bulunmasına bağlıdır. Türkiye’ye transfer edilen aylıkların düzenli olarak ödenebilmesi için, her yıl Ocak ve Temmuz aylarında doğru ve eksiksiz doldurulacak olan “Bulgaristan Yaşam Belgesi”nin Türkiye’de ikamet edilen yer muhtarlığına veya SGK sosyal güvenlik il müdürlüğü / merkezi yetkililerine tasdik ettirilerek “SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yurtdışı Hizmetler Daire Başkanlığı 06437 sıhhiye / Ankara” adresine gönderilmesi gerekmektedir.